Click here for the English version.
‘Je kunt beter spelen en belonen in plaats van instructies geven en vingertje wijzen’
Hoe kun je als organisatie je medewerkers stimuleren om fitter te worden? Door gamifaction en blended care te combineren en gezond gedrag leuk te maken, vinden ondernemer en leefstijlcoach Mira Overkleeft-de Bruin en Tessa Kouwenhoven, bedrijfsarts en onderzoeker van het Erasmus MC. Hun gezamenlijke visie heeft geleid tot vitaliteitsprogramma Phileas Fit. ‘Wij dichten het gat tussen wel weten maar niet doen.’
Een recept voor een gezonde pizza bedenken in Italië. Je beenspieren testen tijdens de Tafelberg-wandeling in Zuid-Afrika. En al dansend leren over de effecten van alcohol in het swingende Zuid-Amerika. Het zijn zomaar drie games die deelnemers van Phileas Fit spelen tijdens hun vitaliteitsreis om de wereld. Tijdens deze virtuele reis bewegen ze zich in twaalf weken over zes continenten, waarbij ze elke week een nieuwe etappe afleggen. De centrale thema’s voeding, beweging en ontspanning komen daarbij telkens terug.
Duurzame oplossing
De naam Phileas Fit is geïnspireerd op het boek Reis om de wereld in tachtig dagen van Jules Verne. Daarin gaat hoofdpersonage Phileas Fogg op avontuur. ‘Ook de deelnemers aan ons programma gaan een avontuur aan,’ vertelt Mira Overkleeft-de Bruin, die Phileas Fit samen met haar partner Ad runt. Ze werkten jarenlang in de fitness- en welnessbranche en ontwikkelde zich gaandeweg tot docent voedingsleer en leefstijlcoach. In 2017 bedacht ze Fitspel.nl, een concept om mensen spelenderwijs te laten afvallen, zonder dat ze terugvallen. ‘Want dat is wat er vaak gebeurt,’ zegt Mira. ‘Diëten is dweilen met de kraan open. Ik wilde een duurzame oplossing, waarbij mensen zo’n traject vooral als leuk ervaren.’
Stoute schoenen
Tijdens de pilotfase van Fitspel kwam Mira op het spoor van wetenschappelijk onderzoek van Tessa Kouwenhoven, bedrijfsarts van het Erasmus MC. ‘Zij had vijf jaar lang onderzoek gedaan naar hoe gamification in combinatie met blended care (een combinatie van face-to-face behandelingen en online zorg, red.) kon worden ingezet om gezond gedrag te bevorderen,’ vertelt Mira. ‘Zij had een vergelijkbaar concept bedacht als ik, Reis je Fit, maar dan met wetenschappelijke onderbouwing. Ik heb de stoute schoenen aangetrokken en Tessa via LinkedIn benaderd. Mijn doel was om het hele onderzoek in te zien en te kijken wat ik daaruit kon leren. Maar we zaten vakinhoudelijk zó op één lijn dat we al snel gingen praten of we het onderzoek van Tessa konden vermarkten.’
Spelen en belonen
Met steun van Zorginnovaties010 ontstond Phileas Fit, dat in co-creatie wordt ontwikkeld met en gevalideerd wordt door het Erasmus MC. Het programma helpt bedrijven en organisaties om hun medewerkers te stimuleren fit te worden. ‘Daarbij ligt de focus op participatie van de medewerkers,’ zegt Mira. ‘Zij moeten gezond(er) gedrag als leuk ervaren en niet als een last. Want dat is het nu vaak nog, bij veel programma’s die ze vanuit hun werkgever of privé volgen. Je moet spelen en belonen in plaats van instructies geven en “vingertje wijzen”. Dat maakt het verschil.’
Selfie van achttien hoog
Phileas Fit begint met een nulmeting, op basis waarvan het niveau van iedere individuele medewerker bepaald wordt. Daarna start het traject van 12 weken over zes continenten, met tussendoor drie meetmomenten. Het programma onderscheidt zich niet alleen door de spelelementen, maar vooral ook door het gebruik van social incentives, directe beloning en inzicht in resultaat. Mira: ‘Er zitten quizjes in, content over vitaliteit, maar ook allerlei opdrachten. Neem de Tafelberg-wandeling. Mensen moeten dan op zoek naar een hoog punt in hun omgeving, dat ze gaan beklimmen. Via de app sturen ze dan foto’s in van een heuvel, trappenhuis of van de bovenste verdieping van een flat van achttien hoog.’
Teamverband stimuleert
De medewerkers nemen het in verschillende teams tegen elkaar op. ‘Deelnemers vinden dat erg leuk,’ vertelt Mira. ‘Het zorgt voor extra stimulans, want iedereen wil de beste van de organisatie zijn. Bovendien kan ieder individu op zijn of haar eigen niveau bijdragen aan de teamprestatie. Teamleden kunnen elkaar punten geven, bijvoorbeeld voor het leukste gezonde pizzarecept. Elke etappe kent een winnaar, die online badges krijgt, maar ook een fysieke prijs krijgt toegestuurd. Aan het einde van het traject reiken we prijzen uit aan het winnende team en de beste individuele deelnemer. Maar eigenlijk is iedereen winnaar, want we maken alle deelnemers – en daarmee de hele organisatie – fitter. En we creëren bewustwording over het belang van vitaliteit en leefstijl.’
Ambities
PhileasFit draaide vorig jaar – op initiatief van deRotterdamseZorg – een pilot bij onder meer het IJsselland Ziekenhuis, Franciscus Gasthuis & Vlietland, Erasmus MC, Pameijer, Middin, Albeda College en Ikazia. Uit onderzoek van LEF! bleek dat het programma een positief effect had op de vitaliteit. Met name op het gebied van beweging gaf het overgrote deel van de deelnemers aan niet alleen bewuster te zijn geworden van het belang, maar ook het gedrag en leefstijl (blijvend) te hebben aangepast. ‘Dat was een mooie bevestiging,’ zegt Mira. ‘Nu willen we het eerste wetenschappelijk gevalideerde vitaliteitsprogramma worden, dat aantoont dat het de vitaliteit blijvend verbetert. In samenwerking met het Erasmus MC zijn we hard bezig om data te verzamelen, zodat we dat kunnen gaan bewijzen. Daarna hopen we door zorgverzekeraars te worden erkend. En voor die tijd gaan we al de markt op en hopen we met hulp van investeerders ons product te kunnen doorontwikkelen.’
‘Fijn werken in Rotterdam’
Het is iets dat de in Diemen gevestigde Mira drie jaar geleden niet had durven dromen. ‘Het is zó snel gegaan! Ik vind het echt bewonderenswaardig hoeveel er in Rotterdam gebeurt binnen de LSH-sector. Daar was ik me nooit van bewust, maar Rotterdam loopt ver voorop. De bereidheid om startende ondernemers te helpen en naar mijn visie te luisteren, was echt enorm. Ik vind het ontzettend fijn werken hier.’
Benieuwd naar Phileas Fit? Kijk op www.phileas.fit of neem direct contact met Mira Overkleeft-de Bruin om te bespreken hoe het vitaliteitsprogramma ook voor jouw organisatie kan werken.
Datum: 24 februari 2021